Wielobarwne upierzenie papuzich piór wzbudza podziw i zachwyt, ale skąd właściwie wzięły się wszystkie te kolory? Czy jaskrawe upierzenie odgrywa jakąś rolę w życiu papug i jak zwierzaki zdołały je wykształcić? Okazuje się, że naukowcy mają na ten temat niejedną teorię!
Jak papugi widzą kolory?
Kolorowe ubarwienie papug może mieć wiele wspólnego z tym, jak te wyjątkowe ptaki postrzegają kolory. Okazuje, że się papugi widzą rzeczy podobnie jak ludzie, ale z dużo większą wyrazistością. Ich siatkówka wyposażona jest w dodatkowe receptory, które umożliwiają dostrzeganie nawet najdrobniejszych różnic pomiędzy odcieniami danej barwy. Dzięki temu papugi są w stanie dostrzegać więcej szczegółów i rozróżniać inne ptaki na podstawie ich gatunku, wieku czy płci. Co więcej, papugi widzą również widmo ultrafioletowe, które pozostaje poza zasięgiem ludzkiego oka.
Zdaniem naukowców takie widzenie kolorów w połączeniu z własnym wielobarwnym upierzeniem może odgrywać dużą rolę w zalotach, łączeniu się w pary, chowaniu młodych i maskowaniu się przed drapieżnikami.
Jak papugi łączą się w pary? Czy kolor piór ma znaczenie?
Zdecydowanie tak! Wybarwienie piór ma ogromne znaczenie dla papug, które wchodzą w okres godowy i szukają sobie partnera. Piękne kolorowe pióra nie tylko przyciągają uwagę potencjalnych kandydatów, ale też świadczą o zdrowiu i zdolnościach rozrodczych danego osobnika. Zdaniem naukowców samice z mocniej wybarwionymi piórami mają większe i zdrowsze lęgi. Z kolei samce, szczycące się piórami o bardziej wyrazistych kolorach są w stanie wyprodukować więcej plemników.
Matowe pióra mogą świadczyć o chorobie lub zarażeniu pasożytami. Warto jednak zaznaczyć, że mowa tu o piórach matowych z punktu widzenia papugi. To znaczy, że zwierzak, który nam wydaje się monochromatyczny, wcale nie musi być taki dla innego osobnika swojego gatunku. Jak już wspominano, papugi dostrzegają światło ultrafioletowe, które odbija się od papuzich piór. Samice papug mogą nawet preferować takie światło, więc samce z większą ilością odblaskowych plam mają większe szanse na znalezienie partnerki.
Kolor piór papugi, a karmienie młodych
Jedna z ciekawszych teorii wysnutych przez naukowców mówi o tym, że stopień wybarwienia piór może mieć wpływ na to, jak papugi karmią swoje młode. Na początek warto przypomnieć, że pisklęta papug wykluwają się naprzemiennie, co drugi dzień, więc ich wiek i rozmiary się różnią. Pisklęta, które wykluły się wcześniej potrzebują więcej pokarmu niż te najmłodsze. Dorosłe papugi dostrzegają kolor piór na głowie i wokół dzioba piskląt, a na jego podstawie określają, które z nich potrzebuje większej ilości pożywienia.
Czy kolorowe pióra papugi służą do kamuflażu?
Można by pomyśleć, że tak barwne upierzenie będzie działało raczej na niekorzyść papug. W końcu kolorowe pióra przyciągają uwagę nie tylko innych ptaków, ale i drapieżników. A jednak większość mocniej ubarwionych papug zamieszkuje rejony tropikalne i lasy deszczowe, gdzie chroni w koronach drzew, pośród kolorowych kwiatów i owoców. W takim otoczeniu ich pióra już nie rzucają się tak mocno w oczy i trudniej je dostrzec. Co więcej, tak kolorowe upierzenie może nawet zmylić drapieżnika, zaburzając jego widzenie konturów ciała ofiary.
Co sprawia, że papugi mają kolorowe pióra?
Okazuje się, że za niespotykaną gamę kolorów na papuzich piórach odpowiadają w większości jedynie dwa naturalne barwniki, a cała reszta jest wynikiem iluzji i rozproszenia świateł. Organizm większości papug wytwarza dwa pigmenty – melaninę i psittacinę. Ta pierwsza odpowiada za kolor czarny, brązowy oraz szary. Druga zaś jest barwnikiem wytwarzającym barwę żółtą, pomarańczową i czerwoną.
Kolory te można uzyskać również za pomocą karotenoidów, które papugi pozyskują z jedzenia niektórych roślin i owoców. Skąd w takim razie biorą się u papużek pióra o barwie niebieskiej, zielonej, fioletowej, a nawet turkusowej?
Kolorowe pióra czy iluzja świetlna?
Okazuje się, że za kolory, takie jak niebieski czy zielony odpowiadają specjalne komórki pryzmatyczne znajdujące się w piórach papug. Komórki te są całkowicie bezbarwne, ale mają zdolność do odbijania lub rozpraszania wiązek światła. Gdy światło rozszczepi się w komórkach pryzmatycznych dochodzi do tak zwanej dyfrakcji, znanej również pod nazwą efektu Tyndalla, która wytwarza barwę niebieską lub fioletową. Właśnie temu zjawisku niektóre papugi zawdzięczają swoje barwne pióra.
Jeszcze inaczej jest w przypadku piór w kolorze zielonym. Te powstają w wyniku nakładania się kilku barw. Potrzebne są do tego pióra zabarwione na żółto przez psittacinę oraz pióra wyposażone w komórki wytwarzające kolor niebieski. Gra świateł sprawia, że kolory nakładają się na siebie i w efekcie tworzą piękną zieloną barwę.
Autorka: Angelika Podgajna
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz